Monster
28 november 2019
Lesvoorbeeld beeldend, passend onderwijs, groep 5
Elk jaar neemt de Wilgenhof deel aan de Kinderkunstweek Zeeland. De Kinderkunstweek is een Zeeuws initiatief in een samenwerkingsverband van cultuureducatieve instellingen. Dit jaar gaat het thema over de natuur in de kunst. In deze les maken de leerlingen van groep 5 een monster van natuurlijke materialen. In deze groep zitten leerlingen met zeer uiteenlopende onderwijsbehoeften. Hoe de leerkracht omgaat met deze verschillen leest en zie je in het document 'omgaan met verschillen'.
De les wordt voorafgegaan met een bezoek aan een galerie waar kunstenaar Maartje Korstanje een inspirerende tentoonstelling heeft. De werken van de kunstenaar sluiten aan bij de fantasie van de leerlingen. Ze vinden ze eng, maar ook interessant. Ze worden aangetrokken door griezelige dingen. Angst en fascinatie spelen een rol in de belevingswereld op deze leeftijd. Tijdens het bezoek maken de leerlingen een aantal schetsen van haar werk.
Op basis hiervan krijgen de leerlingen, eenmaal terug in de klas, de volgende opdracht:
Maak, van kosteloos, natuurlijk materiaal en met behulp van verschillende bevestigingsmaterialen, een monster. Laat je daarbij inspireren door het werk dat je gezien hebt van Maartje Korstanje.
Onderstaande fragmenten geven een beeld van deze opdracht.
Het totale lesvoorbeeld (incl. competenties, hoe om te gaan met verschillen en een schoolportret) vind je hiernaast in de pdf.
Oriënteren
|
Monster, oriënteren, ophalen voorkennis
Bij het begin van de les bespreekt de leerkracht de ervaringen van de leerlingen in de vorige les en in de galerie. Ze haalt voorkennis op en visualiseert dit met de schilderijen van de leerlingen uit de vorige les en met schetsen die gemaakt zijn tijdens het bezoek aan de galerie. De leerkracht stimuleert de leerlingen om de beelden van Maartje Korstanje te beschrijven. Ze herhaalt vervolgens een van de filmpjes, die ook al eerder in de klas vertoond werden.
|
|
Monster, oriënteren, materialen verkennen
De juf legt uit wat de leerlingen vanmiddag gaan maken: objecten die geïnspireerd zijn door het werk van Maartje Korstanje, geheel naar ontwerp van de leerlingen zelf. De leerlingen zitten in groepjes van 4 in de eigen klas. Aan de kant staan allemaal kisten en dozen met materialen die de leerlingen kunnen gebruiken. Ook staan er twee plastic kratten met behangerslijm klaar. De materialen dragen bij aan het creatieve proces, het geeft de leerlingen veel creatieve mogelijkheden.
|
|
Monster, oriënteren, instructie werkwijze
Allereerst laat de leerkracht zien hoe je een stronk uitzoekt en hoe je daarbij rekening houdt met de wensen en doelen. Ze geeft aanwijzingen om goed te kijken en de tijd te nemen. Ze laat zien hoe je materiaal met behulp van lijm stevig kunt bevestigen. Ze geeft suggesties voor vormen en materialen die niet zo gebruikelijk zijn, bijvoorbeeld planten en paddenstoelen. De juf vertelt ook dat je dingen op allerlei manieren kunt bevestigen.
|
|
Monster, oriënteren, verkennen materialen; vorm en functie
Enkele leerlingen komen met suggesties over hoe je een tak kan veranderen van vorm en bijvoorbeeld kunt verlengen met papier. De leerlingen krijgen de vrijheid om naar eigen inzicht en mogelijkheden te werken en keuzes te mogen maken.
|
Onderzoeken & uitvoeren
|
Monster, onderzoeken en uitvoeren, verschillende start
De leerlingen starten zeer verschillend: sommige leerlingen gaan materialen halen en beginnen vrijwel direct, andere zoeken weloverwogen bepaalde materialen uit en gaan deze eerst stevig vastplakken voor ze verder actie ondernemen. Enkele leerlingen zitten een poosje te kijken en weten niet goed wat ze willen of hebben meer tijd nodig.
|
|
Monster, onderzoeken en uitvoeren, aan de slag
De leerlingen kijken naar hun object, proberen dingen uit, vragen hulp of proberen zelf weer iets anders. De meeste leerlingen kijken ook naar elkaars werk en geven feedback: ze spreken waardering uit of geven tips hoe iets beter bevestigd kan worden. De leerlingen maken bijna allemaal verschillende vormen.
|
|
Monster, onderzoeken en uitvoeren, feedback geven
De leerlingen krijgen feedback in korte reflectieve momenten van de rondlopende leerkracht en de extra leerkracht of ze krijgen gezamenlijk feedback.
|
|
Monster, onderzoeken en uitvoeren, feedback geven
Een leerling vraagt om hulp: "Juf, het valt er steeds weer vanaf". Vanwege het gebruik van te zware producten of te veel natte, zware lijm valt alles uit elkaar als je het oppakt. De leerling weet niet hoe hij dat kan oplossen en krijgt ideeën aangereikt.
|
|
Monster, onderzoeken en uitvoeren, betekenis geven
De leerlingen vertellen tijdens reflectieve momenten wat ze aan het maken zijn. Een jongen geeft aan dat hij een postvisje heeft gemaakt.
|
Evalueren
| Monster, evalueren, nabespreking les Tegen het einde van de les zijn de leerlingen niet allemaal klaar met hun werk. Het gaat dan vooral nog om de afwerking. Een aantal objecten hangen aan een stang boven de kast, de meeste staan te drogen op een plastic zeil. De leerlingen zien de werkstukken vanaf een afstand. De meeste leerlingen zijn tevreden en trots op hun werk en uiten dit naar elkaar en naar de leerkrachten. Ze vragen aandacht voor hun werk. De leerkracht bespreekt de les met de leerlingen. |
| Monster, evalueren, reacties leerlingen Sommige leerlingen vertellen over wat ze al werkend ontdekten en vervolgens ondernomen hebben. Andere leerlingen geven aan dat ze het leuk vonden. De reacties zijn enthousiast. Men heeft belangstelling voor elkaars werk. De leerkracht vraagt naar de ervaringen met het gebruik van de materialen en de ervaringen met behangerslijm. De leerlingen die iets willen vertellen mogen dat doen. |